Chồng yêu không chán

  Cám ơn Bạn đã gửi tôi bài Net.

Bài hôm nay : một bài Net rất hay.

Cám ơn Bạn : những điều nên học hỏi.

Điều hôm nay : là điều dạy rất hay.

 

Có người vợ : hỏi sao mà may mắn.

Hỏi tại sao được chồng mãi đắm say.

Là phụ nữ : không gì hơn hạnh phúc.

Hôn nhân mà hạnh phúc  mới là may.

 

Đời thực tế,  có người không hạnh phúc.!

Có những người : đời nói  họ không may.

Chồng chê chán :  là phận đời bất hạnh.

Chồng chán chê : là số phận không may.

 

Chồng chê chán  là có  nhiều nguyên cớ.

Hỏi vì sao mà Chồng chán , không yêu.?

Yêu mới cưới nhưng mà  sao lại chán.?

Nguyên nhân nào Chồng chán chẳng còn yêu.?

 

Nếu người Vợ tỏ ra nghiêm khắc quá !

Trước sau gì thì Chồng cũng chán chê .

Nghiêm khắc quá hay là luôn kiểm soát.

Hậu quả là : Chồng cảm thấy chán chê.

 

Vợ mà đẹp, ông Chồng nào cũng thích.

Nhưng gắt gao thì  dù đẹp cũng chán chê.

Đẹp nhưng mà phải đẹp cả người lẫn nết.

Đẹp người thôi thì Chồng cũng chán chê.

 

Hay phê phán thì đàn ông họ  chán !

Tâm lý mà : đời không thích ai chê.

Ai cũng có ít nhiều điều khuyết điểm.

Nhưng không ai muốn bị Vợ mình chê.

 

 Khi chấp nhận cùng nhau làm chồng vợ.

Thì chỉ nên nhìn thấy cái chồng hay.

Cái chồng dở ,làm như không nhìn thấy.

Thấy cái hay thì nức nở khen hay.

 

Ca dao Việt có lời ca hay lắm.

Đạo vợ chồng nên nhìn thấy cái hay.

Thấy cái dở không thể làm chồng vợ.

Chồng thương yêu nếu Vợ biết khen hay.

 

Ca dao nói : dù thấy Chồng áo rách.

Người Vợ hiền : áo rách vẫn yêu thương.

“Chồng tôi áo rách tôi thương.

Chồng người áo gấm xông hương mặc người”.

 

Nếu  so sánh thì tình yêu sẽ mất.

Vợ hiền ngoan không so sánh chồng ai.

Yêu một điểm của Chồng thôi thì cũng đủ.

Chồng ai hay, chồng ai giỏi mặc ai.

 

Dù không đẹp, nhưng mà ngoan hiền thục.

Dù có ghen thì cũng chút hờn ghen.

Dù có giận thì cũng là chút  giận.

Chút khôn ngoan, khéo léo : Vợ hiền thê.

 

Ngoan hiền tốt nhưng chỉ ngoan chừng mực.

Quá hiền ngoan cũng  dễ khiến Chồng hư.

Ngoan một chút và dịu dàng một chút.

Hạnh phúc cần : người Vợ Tốt, Nhân từ...

 

 THÁI TẤN TRUYỀN

 

 

Lợi ích của đậu đỏ

 Chè đậu đỏ có tác dụng giảm huyết áp và tiêu phù nề 

 Tô Quán Mễ / Biên dịch : Xuân Hoàng - BM

Chè đậu đỏ là một món ăn nhẹ tốt cho sức khỏe và phù hợp với mọi lứa tuổi. Bản thân đậu đỏ là một thực phẩm rất giàu chất dinh dưỡng, có thể nấu cùng một số nguyên liệu thành chè đậu đỏ để đạt hiệu quả dưỡng sinh cao hơn.

Đậu đỏ giúp giảm huyết áp, tiêu phù nề và kiểm soát đường huyết

Đậu đỏ có thể được nấu thành chè đậu đỏ hoặc làm nhân bánh ngọt, là một nguyên liệu rất gần gũi với mọi người. Mặc dù đậu đỏ thường được dùng làm nguyên liệu cho món ăn nhẹ, nhưng nó vốn thuộc loại ngũ cốc thân rễ và có thể được dùng như lương thực chính.

Bác sĩ Lại Uyển Úc (Lai Wanyu), Trưởng khoa Nhi Trung y tại Bệnh viện trực thuộc Đại học Y Trung Quốc, cho biết ngoài tinh bột, đậu đỏ còn rất giàu protein, chất xơ, vitamin B, cùng các nguyên tố vi lượng như kali, magie, calci, sắt và kẽm.

Nấu đậu đỏ với gạo tẻ thành cơm đậu đỏ sẽ là một món chính thích hợp cho những người muốn giảm cân và kiểm soát đường huyết, bởi vì chất xơ của cơm đậu đỏ cao hơn gạo, thuộc về món ăn có GI (giá trị đường huyết) thấp, làm tăng khá chậm lượng đường trong máu sau bữa ăn.

Đậu đỏ chứa nhiều kali có tác dụng ổn định huyết áp, giúp hạ huyết áp và ngăn ngừa bệnh tim mạch. Vitamin B có thể cải thiện sức mạnh thể chất, kẽm trợ giúp tăng trưởng và phát triển, còn sắt có tác dụng bổ máu.

Mọi người thường nghe nói, uống nước đậu đỏ có thể tiêu trừ phù thũng. Bác sĩ Lại Uyển Úc cho biết, theo quan điểm của Trung y, đậu đỏ là thực phẩm có tác dụng lợi tiểu, đào thải nước, nhưng hiệu quả vẫn kém hơn đậu nho nhe. Đậu đỏ và đậu nho nhe trông rất giống nhau nên thường bị nhầm lẫn. Đậu nho nhe thường được sử dụng trong Trung y, có tác dụng thoát nước, tiêu thũng và điều trị bệnh tiểu đường. Đậu đỏ có tính bình, là thực phẩm rất an toàn cho người bình thường, nhưng về tác dụng chữa bệnh thì không quá tốt.

Ngoài ra, một số người khi tiêu thụ đậu đỏ cần chú ý:

Người có dạ dày kém: Chất xơ trong đậu đỏ có chứa oligosaccharid, nếu chức năng tiêu hóa của dạ dày không tốt sẽ dễ bị đầy hơi hoặc mắc hội chứng ruột kích thích. Những người thuộc thể trạng này không thích hợp ăn nhiều đậu đỏ.

Người bệnh thận: Đậu đỏ rất giàu kali và protein, người bệnh thận nên ăn ít, nhất là những người có chức năng thận kém.

Những nguyên liệu hợp với chè đậu đỏ

So với các món ăn nhẹ như bánh ngọt, bánh rán, bánh quy v.v. chè đậu đỏ là một món chế biến đơn giản mà lại khá tốt cho sức khỏe. Nhưng chè đậu đỏ sẽ phải thêm đường, ở một mức độ nào đó sẽ làm tăng gánh nặng cho cơ thể, vậy ăn chè đậu đỏ như thế nào mới tốt? Bác sĩ Lại Uyển Úc nói rằng không thêm đường là tốt nhất cho sức khỏe, nhưng sẽ không ngon miệng, vì vậy có thể thêm các nguyên liệu vừa ngọt vừa tăng cường hiệu quả điều trị như dưới đây:

Táo đỏ: Táo đỏ có vị ngọt, có thể dưỡng huyết, bổ tỳ vị.

Lá cỏ ngọt: Tương tự như chất thay thế đường, có độ ngọt cao, nhưng sẽ không ảnh hưởng đến lượng đường trong máu.

Long nhãn và gừng: Trong thời tiết lạnh, hoặc người có cơ địa lạnh, có thể bổ sung long nhãn và gừng, không chỉ giúp làm ấm cơ thể mà còn tăng thêm vị ngọt.

Ý dĩ: Nếu muốn tăng cường tác dụng lợi tiểu, có thể thêm hạt Ý dĩ, nấu thành nước hoặc chè Ý dĩ đậu đỏ.

Đậu đỏ vốn không ngọt nên ngoài việc nấu thành món ngọt ra còn có thể chế biến thành một món ăn mặn.

Bác sĩ Lại Uyển Úc giới thiệu rằng đậu đỏ và Kê nấu thành cháo cũng rất ngon, phù hợp cho trẻ ăn dặm. Đậu đỏ và cá lóc nấu thành canh thậm chí còn có tác dụng chữa bệnh. Tôn Tư Mạc, một lương y thời cổ đại, đã từng sử dụng phương thuốc này để chữa bệnh phù thũng. Hàm lượng đạm trong cá lóc rất cao, nếu tình trạng phù nề sau sinh của phụ nữ không được cải thiện, cũng có thể ăn canh cá lóc đậu đỏ để tiêu phù nề và bổ sung chất đạm.

Nếu lấy nguyên liệu có dược tính mạnh hơn là đậu nho nhe nấu chung với cá lóc thì còn có tác dụng chữa bệnh xơ gan cổ trướng. Cơ thể của những bệnh nhân như vậy không thể sản xuất ra chất đạm nên sẽ tích tụ nước trong cơ thể, dùng canh đậu nho nhe và cá lóc có thể bổ sung chất đạm, lợi tiểu, loại bỏ cổ trướng.

Ba cách nấu chè đậu đỏ

Vì mùa đông là mùa đậu đỏ, nên Cục Quản lý Nông nghiệp và Thực phẩm Đài Loan đã giới thiệu ba cách dễ dàng để nấu chè đậu đỏ cho công chúng lựa chọn:

Nấu bằng nồi: phân lượng rõ ràng

Tỷ lệ đậu đỏ và nước là 1:6. Nấu trên lửa lớn trong 30 phút, sau khi sôi chuyển sang lửa nhỏ nấu trong 50 phút, rồi thêm đường là có thể dùng.

Nấu bằng nồi điện: hương vị thanh mát

Tỉ lệ đậu đỏ và nước là 1:4, đặt ở chế độ hấp chín. Sau khi hấp trong 40 phút, mở nắp và thêm đường, rồi đặt ở chế độ giữ ấm và hầm thêm 15 phút nữa là được.

Nấu bằng nồi điện: đậu đỏ mềm mịn

Tỷ lệ đậu đỏ, nước ở trong nồi và nước ở ngoài nồi là 1:4:2, để chế độ nấu. Sau khi công tắc nhảy lên thì hầm trong 30 phút, cho thêm 2 cốc nước vào nồi, chờ công tắc nhảy lên thì lại hầm tiếp 20 phút, cuối cùng thêm đường là có thể dùng.

Nấu chè đậu đỏ hoàn hảo không khó chút nào, lưu ý hai phương pháp sau:

• Ngâm đậu đỏ qua đêm, hoặc thêm nước và để ngăn đá hơn 3 tiếng.

• Nấu đậu đỏ đến khi chín mềm rồi mới cho đường vào để tránh đậu đỏ bị nát. Vì đường mía có tính hút ẩm cao, nó sẽ tranh nước với tinh bột và ức chế quá trình hồ hóa tinh bột.

Tô Quán Mễ _ Xuân Hoàng

----------

 

Người Việt đang say mồi

Đôi khi, con người trở nên giống hệt con vật, và thậm chí, con vật có những điểm dễ thương, sang trọng hơn con người. Bởi, từ cổ chí kim, con người đi câu cá, đi bẫy thú... để có cái ăn, con thú vì say mồi của con người mà chết, thế rồi, đến lúc con người đặt bẫy nhau, con người câu nhau bằng những con mồi nghe ra rất đỗi văn minh, kỳ thực, đó là một thứ mồi cấp thấp và đầy sỉ nhục. Người ta câu người nghèo bằng miếng ăn, câu nhà giàu bằng sức khỏe và câu kẻ có quyền lực bằng bả mê tín, người Việt đang say mồi.

Tổng công ty đòi nợ thuê, làm các dịch vụ tín dụng và thương mại đen F88 vừa bị công an thành phố sờ gáy, và Sài Gòn còn bao nhiêu công ty, bao nhiêu tổng công ty loại hình này? Câu hỏi này nghe tưởng chừng rất đơn giản, tưởng chừng có thể thống kê tất cả các công ty, điều tra, phát lệnh bắt, sung tài sản công quĩ, trả lại mặt bằng dân sinh, trả lại an ninh kinh tế cho người dân, xong! Thế nhưng nếu đơn giản vậy thì có gì để nói?

Ở đây chưa đề cập đến vấn đề hành lang và thủ tục pháp lý để bắt và dọn sạch loại hình tín dụng đen, đòi nợ thuê, mua nợ... này. Mà vấn đề là miếng mồi câu đã được sử dụng đắt địa, nhất là trong lúc này, sau ba năm dịch giã, sau cái đói, nỗi khốn cùng của trốn chạy, bị giam lỏng, bị cấm cửa, phong tỏa và chết chóc... kinh tế suy thoái, kiệt quệ, đời sống của người lao động trở nên khốn cùng hơn bao giờ.

Đây cũng là lúc mà người ta đâu còn đủ thời gian để suy nghĩ đến những thứ gì cho ra tấm ra mẻ, kiếm ăn, cái ăn thúc giục... Những cái app dành cho người không hiểu biết về kinh tế, hay nói đúng hơn là người nghèo, chỉ biết quanh quẩn cơm áo gạo tiền, đắp đổi qua ngày đoạn tháng như những con mồi câu người nghèo.

Hàng triệu tin nhắn, cú điện thoại và lời dụ dỗ ngon ngọt được tung vào thị trường lao động, trên những chiếc điện thoại thông minh (có xuất xứ Trung Quốc, giá vừa phải để người lao động mua mà xài Zalo, WhatsApp, Viber, Facebook, Facebook Messenger... để thỏa sức gọi miễn phí, thỏa sức lướt web), những lời dụ dỗ kiểu như "Đầu tư thu lãi 20% chỉ sau một giờ", và những con cá cắn mồi ngay tức thì bởi một triệu đồng đầu tiên không phải bỏ ra mà chính "nhà đầu tư" tặng, hôm sau có ngay 200,000 đồng tiền thật gởi vào tài khoản. 

Đương nhiên, để có 200,000 đồng kia, con mồi trước đó đã "thử" cho thông tin cá nhân, gồm cả số căn cước công dân, địa chỉ nhà và thông tin của những người trong gia đình. Hôm sau, tiền lãi không thấy vì bạn chưa chính thức đầu tư, vậy là chuyển vào 1,000,000 đồng, lại sinh lãi 200,000 đồng. Câu chuyện bắt đầu từ chỗ này, nếu không duy trì đầu tư, tái đầu tư, thì tài khoản có nguy cơ bị đóng. Như vậy là tiếp tục vay mượn mà "đầu tư", cho đến khi tài khoản không nhận được thông báo gì mới và đăng nhập cũng không được bởi vì nó đã bốc hơi, tiền cũng bốc hơi theo nó...

Điều đó cũng đồng nghĩa với việc kẻ lừa đảo đã thả mấy miếng mồi trị giá vài trăm ngàn đồng cho người nghèo, vì thấy dễ ăn, người nghèo đớp phải mồi và cuối cùng trượt dài, sập bẫy. Kiểu bẫy như thế này diễn ra khắp đất nước, hầu hết lao động nghèo, sinh viên mới ra trường (dính các loại bẫy "cộng tác viên") và những người làm công nhân lương ba đồng ba cọc...

Tất cả đều dính bẫy và có mẫu số chung là ít hiểu biết về thị trường, ít hiểu biết về tình hình kinh tế, chính trị trong nước, khu vực và quốc tế, nếu không muốn nói rằng có người không có kiến thức về những vấn đề vừa nêu. Và trên hết, mẫu số chung của họ là Nghèo Khổ, Thất Nghiệp, Cần Tiền. Họ bị dính bẫy miếng ăn, một cái bẫy đầy sỉ nhục cho một đất nước tự xem mình đã phát triển và tiến bộ.

Vấn đề ở đây là tại sao người ta lại bị sập bẫy hàng loạt? Khi đặt câu hỏi này, thì lại phát sinh một câu trả lời khác ở một câu hỏi khác, tại sao người giàu bị sập bẫy sức khỏe và người có quyền lực bị sập bẫy mê tín?

Hiện tại, dịch vụ "tư vấn tâm linh" kiểu như chùa Ba Vàng có mặt ở khắp hang cùng ngõ hẻm, không riêng gì vụ "giải vong" của chùa Ba Vàng và cũng không riêng gì các chùa có loại hình dịch vụ này mà các điện, đền, miếu, lăng... đều có. Khách hàng của những nơi này là ai, con nhang đệ tử là ai? Đương nhiên giới nhà giàu có làm ăn dây mơ rễ má với nhà nước, giới đứng sân sau và giới quan chức chứ giới nhà giàu kinh doanh độc lập thì chẳng mấy ai rảnh hơi mà tới đây. Nhưng tại sao giới quan chức và nhà giàu sân sau lại chuộng những chỗ này? Bởi hai nguyên nhân: Trình độ hiểu biết thấp và sợ hãi.

Trình độ thấp vì ông nào cũng có bằng cử nhân, tiến sĩ, thậm chí có rất nhiều bằng cấp nhưng toàn bằng mua, đầu óc đặc sệt, đâu có suy nghĩ gì được ngoài các thủ đoạn để đá nhau, để triệt tiêu nhau và nắm cho được quyền lực trong tay. Vì trình độ hiểu biết thấp nên mới bất chấp gây ra thủ đoạn, vì gây ra nợ oan, dùng thủ đoạn quá nhiều và quá độc nên sợ Nghiệp, lựa chọn đầy tính mê tín và dốt nát của nhóm người này giải thích và chứng minh cho nhân thân của họ. Và đây cũng là nguyên nhân sập bẫy mê tín. Thử nghĩ, những nhà lãnh đạo sáng suốt và thiên tài, những cán bộ cúc cung tận tụy phục vụ nhân dân, gương mẫu của nhân dân mà xám xịt, u tối cỡ đó, thì nhân dân sáng suốt cỡ nào, chắc không cần bàn thêm!

Ở những người giàu, thì cái bẫy sức khỏe được giăng ra chờ sẵn, sống trong xứ sở mà đụng đâu cũng thấy độc, trong suy nghĩ cũng chứa độc thì làm sao con người có thể thoát được bệnh tật và chết chóc ám ảnh. Khi có tiền, người ta bắt đầu lo sợ về sức khỏe, "nhà giàu đứt tay bằng ăn mày đổ ruột" là vậy. Và nắm được tâm lý này, những miếng mồi về sức khỏe, từ kiểu điều trị đặc dị, các loại thuốc tráng dương bổ thận hay các loại đặc trị tốn bạc tỉ mới xuất hiện mà kỳ thực, nhiều khi nó chỉ là thứ độc dược khác đưa vào cơ thể. Đâu dừng ở những kiểu lang vườn quái dị của giới nhà giàu mà ngay cả các bệnh viện, các bác sĩ có ăn học tử tế cũng đổi màu, cũng tự biến họ thành một loại máy chém. Bởi họ biết, trong xã hội họ sống, những người thực sự quan tâm đến sức khỏe cũng là những người thực sự có tiền và sợ chết.

Thử hình dung (mà đúng hơn là khái quát, nhìn thẳng vào những gì xã hội Việt Nam đang là) một xã hội mà ở đó, người giàu có thì mắc bẫy, dính mồi sức khỏe, kẻ có quyền lực thì dính mồi mê tín, người nghèo khổ thì dính mồi miếng ăn, mọi tầng lớp đều có mồi và bẫy riêng của nó, thì liệu xã hội đó có bình yên hay không? Và đến bao giờ con người thôi bị sỉ nhục vì bẫy miếng ăn? 

Đến bao giờ con người thôi ngu dốt, trì trệ vì bẫy mê tín? Đến bao giờ con người thôi hoang mang và bất an vì bẫy sức khỏe? Câu trả lời rằng mọi thứ cũng không quá phức tạp, khi mà hệ thống lãnh đạo thôi bệnh hoạn, được lành mạnh và người dân từ nghèo tới giàu được thực sự hiểu biết, được hành xử văn minh trong một sinh quyển tự do, tự chủ và văn minh.

Câu trả lời nghe có vẻ đơn giản trong thế kỉ 21, thế nhưng, với một số dân tộc sống dưới ách độc tài, đây là là giấc mơ quá xa vời, bởi nói cho cùng, người Việt đang say mồi!

----------

Bản chất một Người

Lòng người cách nhau muôn trùng, thật khó đoán. Có người trước mặt làm một kiểu, sau lưng lại làm một kiểu khác, thật khó biệt thật giả. có người trong chốc lát là Thiên Thần, trong chốc lát có thể biến thành ác quỷ, khó mà nhìn thấu.

Vì không phân biệt được ai tốt ai xấu, ai thật ai giả, nên có người đã phải chịu nhiều thiệt thòi hay bị lừa, khiến cả đời đau khổ.
Cho nên, người đời mong mình có được một đôi mắt sáng suốt, có thể nhìn thấu lòng người, phân biệt thật giả.
Kỳ thực, nhìn rõ một người không khó, muốn nhìn rõ phẩm cách của một người, chỉ cần ba điểm này là đủ.

Hãy xem cách người ấy đối xử với bố mẹ mình

Cha mẹ, người cho ta cuộc sống và nuôi ta khôn lớn, chính là người thân nhất của ta.
Khi chúng ta hòa thuận với cha mẹ, chúng ta không ngại ngần và không cần phải giả tạo.
Khó tính với những người thân thiết là bản năng, nhưng vượt qua bản năng đó và không kén chọn là một loại giáo dưỡng.

Tính cách của một người có thể được nhìn thấy từ thái độ của người đó đối với cha mẹ mình, một người thậm chí không thể bao dung cha mẹ của mình cũng không thể bao dung được người khác, không muốn chịu thiệt thòi.
Vì vậy, đánh giá một người có thực sự tử tế và có giáo dưỡng hay không phụ thuộc vào cách người đó đối xử với cha mẹ mình.

Nếu không tôn trọng, biết ơn cha mẹ đẻ của mình, thì dù sự nghiệp có hiển vinh đến đâu cũng không thể coi trọng. Một khi bạn không có được thứ mà người ấy cần ở bạn, người ấy sẽ bỏ rơi bạn như một chiếc giày cũ.

Nhìn vào thái độ của người ấy đối với lợi ích

Một số người nói rằng, sở thích là tấm gương phản chiếu bản chất con người, và là hòn đá thử tốt nhất để kiểm tra bản chất con người. Để xem một người có tình bạn sâu sắc hay không, bạn có thể biết từ những lợi ích nhỏ trước mắt...

Người có tầm nhìn đủ rộng sẽ không tham danh lợi, người tử tế sẽ không vì danh lợi mà tính kế với người khác.
Đứng trước lợi ích, có thể nhìn rõ lòng người trắng đen, phân biệt cao thấp nhân cách.

Vì vậy, muốn nhìn rõ tính cách của một người thì phải quan sát thái độ, cách tiếp cận của người đó khi đối mặt với lợi ích trước mắt.

Nếu bạn hào phóng và không tham lam, làm người bạn phải có giới hạn; nếu một người keo kiệt và ích kỷ, làm việc không thể có nguyên tắc.
Trước lợi ích, bạn có thể nhìn thấy bộ mặt thật của một người trong nháy mắt.

Hãy nhìn vào thái độ của người ấy đối với kẻ yếu

Thái độ của một người đối với kẻ yếu thường là phản ứng chân thực nhất của người ấy đối với thế giới.

Để thấy rõ nhân phẩm của một người, hãy nhìn vào thái độ của người ấy đối với kẻ yếu, nhìn thoáng qua là có thể nhận ra điều đó. Bởi vì trong thái độ của một người đối với kẻ yếu, bản chất thật nhất của họ được bộc lộ.

Có một câu nói hay: "Khi một người đối mặt với kẻ yếu, kẻ yếu thường ở vị trí tương đối thấp và không gây ra bất kỳ mối đe dọa nào. Vì vậy, lúc này, thái độ của người này hoàn toàn phụ thuộc vào sự giáo dưỡng của họ".

Lòng trắc ẩn và tôn trọng kẻ yếu là đức tính hiếm có nhất

Có người nói: "Phẩm chất và nhân cách là sức mạnh bên trong của một người, sự tồn tại của nó có thể trực tiếp phát huy tác dụng mà không cần dùng đến bất kỳ biện pháp nào".
Phẩm cách là chỗ dựa vững chắc nhất của một người, là quân át chủ bài và là tài sản vô giá trên con đường nhân sinh.

Người có nhân cách tốt sẽ được mọi người tôn trọng, nhân cách tốt sẽ được Thần Phật bảo hộ. Nhân phẩm tốt là tấm hộ chiếu để bạn đi khắp thế giới.

Lý Ngọc biên dịch

 

 

Phòng đợi

Thực vậy, chẳng ai muốn đọc, một chuyện mà tất cả mọi người khi cuối đời, đều đến đây để được thần chết đưa đi, đó là phòng đợi tử thần (Hospice). Con người khi đi đến nơi cuối cùng của kiếp sống, người Nhật gọi là điểm khởi hành (Departure), Người Tây phương gọi là đời mới (New life), và người mình gọi là dứt nợ trần ai hay Chết. Thực ra đi tới cái chết là hết, nhưng thật không dễ gì để được chết êm thắm, nhắm mắt lìa đời như một giấc ngủ là ít người có được.

 Tôi muốn kể lại một số điều không muốn kể, tôi đã chứng kiến cảnh một số người sắp chết, dĩ nhiên là tôi đã an ủi người ta một cách dối trá, nói là anh không chết đâu anh, nhưng thực ra tôi biết thừa rằng, có thể tôi chỉ quay đi, người bạn tôi sẽ chết, nhưng ngay lúc đó, tôi không nói được.

Những ngày còn trận mạc, tôi rất quan tâm đến cái chết của con người, tôi thường hỏi bác Diễn tôi, một nhà tướng số thần tài, là làm sao biết được một người sắp chết, bác tôi nói dễ lắm, cứ nhìn mặt người nào bóng nhẫy, da mặt căng như được bàn ủi ủi và tóc tai cứ dựng ngược lên trời, là biết người đó sắp chết.

 Trước những cuộc hành quân, tại tuyến xuất phát, tôi tập họp anh em, chuyện trò với họ, cố xem tướng mạo như bác tôi nói,  anh nào, lát nữa đây đụng trận sẽ chết. Nhưng khốn nỗi, Trời nắng chang chang, mặt anh lính nào cũng căng nhẫy, đỏ gay, mồ hôi nhễ nhại. Đầu thì đội nón sắt có lưới, tôi không cách gì coi cái tóc cái tai, để biết anh nào tóc dựng, anh nào tóc nằm, mà đoán xem họ sẽ sống hay chết sau cuộc hành quân này. Tôi bèn đổi cách, bắt chuyện, tìm hỏi xem, cách thức họ nói năng có lộ ra điều gì làm tôi suy nghĩ là anh này nói gở, sẽ gặp nạn hay không. Tuyệt nhiên - Tôi không tìm thấy điều gì ở những người lính sống chết cùng tôi, thân yêu như anh em, gia đình - có điềm nhìn thấy là sẽ chết. Chỉ sau khi chạm địch, im tiếng súng, điểm danh sau cơn binh lửa, mới biết ai còn ai mất. Cho hay số phận con người, trước hòn tên mũi đạn, khi chinh chiến, không ai biết được, chỉ trông vào rủi may cho cái mạng sống của mình.

 Sau chiến tranh, đời tị nạn đã bắt tôi phải lo cơm áo cho vợ con, tôi bỗng quên bẵng đi cái chết của con người cho đến cả 40 năm. Rồi bất thần nhìn lại, bạn bè anh em đã bạc trắng mái đầu, tôi lại thấy cái chết lởn vởn trong tâm tư. Bây giờ tôi không còn bác Diễn để hỏi, và cho dù tôi còn có người học trò cưng của bác là anh Quyến, tôi cũng khó hỏi, hay có hỏi thì cũng chỉ được trả lời bằng một nụ cười vô thưởng vô phạt. Quyến không chịu nói. Tôi cũng chả cần hỏi, cứ vô phòng đợi tử thần (Hospice) cạnh nhà thương, hay chạy đến nhà bạn -  khi được thân nhân thông báo bạn mình, hay người thân thuộc sắp ra đi - thì biết ngay người đó sẽ chết.

 Tôi đã đến thăm anh Đặng, một người bạn hơi lớn tuổi, một người hàng xóm của tôi. Tại phòng đợi tử thần, tôi mường tượng thần chết, đứng kính cẩn ngoài cửa, tay lăm lăm cầm lưỡi hái,  chờ giờ hoàng đạo là nhảy vào lấy mạng người.  Sự thật, không vậy, thật khác lạ, tôi thấy một phòng ốc sáng sủa, sạch sẽ, tuyệt nhiên không có cảnh chết, cảnh nhà thương, không thuốc men. Người bịnh được nằm yên tịnh thoải mái trong phòng đợi. Thời điểm này gọi là hết thuốc chữa, chỉ tĩnh dưỡng, ăn, uống và chờ đi. Anh Đặng nằm im trên giường, hai mắt nhìn lên trần nhà, thấy tiếng động, anh quay sang gặp tôi, mừng rỡ, khuôn mặt tươi hẳn lên, ra lời và tôi với anh bắt đầu nói chuyện:

      - Cường hả, cảm ơn cậu vào thăm tôi.

Tôi đáp đùa:

      - Phải vào chứ, tình nghĩa lúc này, làm sao bỏ được anh Đặng già thân mến, người anh, người hàng xóm nhiều kỷ niệm của đời tôi. Anh khỏe không?  ăn ngủ được chứ?.

      - Ăn như ăn rác vô mồm, có cảm thấy gì đâu.

Vẫn cái giọng vui đùa, anh Đặng nói tiếp

      - Năm ngoái khi đi bác sĩ, tôi biết mình bị ung thư, bác sĩ phán là phải uống thuốc, làm kê mô (chemotherapy), yên chí sẽ sống thêm 10 năm nữa. Tôi nghe lời, nhưng khi làm kê mô, đau đớn, ói mửa, rụng tóc, khó chịu quá, tôi nghĩ, thôi thì bỏ kê mô, uống thuốc cũng sống được một nửa, 5 năm cũng đủ, lúc đó cũng ngoài tám chịch, đi thì cũng vừa, đâu ngờ, bỏ kê mô, một năm sau, bệnh tái phát, nó lan nhanh đến độ bây giờ, không còn thuốc chữa.

 Nói đến đây, anh Đặng chợt ngừng, khuôn mặt anh đang vui bỗng tối lại, thực tế đã cho anh nhìn thấy, mình sắp đi, mà đi thật, hết vui nổi anh đã buồn bã, khóc, nói với tôi, anh đâu muốn chết, chưa muốn Tô Bia, muốn sống vui với đời lúc nữa. Tôi ngồi im lặng cạnh anh, không biết làm cách nào an ủi. Chỉ giữ thái độ thân thiện với anh, đến khi anh Đặng lơ mơ chìm vào giấc ngủ, thì tôi lặng lẽ rời Hospice ra về. Một tuần lễ sau, anh Đặng đã ra đi khi tôi đang ở Cali, không có mặt tiễn anh. Tô Bia là nhà đòn lớn, sang trọng tọa lạc ở đường Hai Bà Trưng Sài gòn năm xưa. Khi sống anh Đặng hay dùng chữ Tô Bia để ám chỉ nói đùa đến người chết.

 Lê Thiệp là người bạn chí thân của tôi từ Sài Gòn, tôi không phải bạn học với Thiệp, nhưng từ Ban Mê Thuột, Thiệp đã vô Nam ở với gia đình chú Mai, cùng xóm với tôi. Ông thần này được tổ đãi, suốt đời làm báo, lêu lổng, rong chơi, bỗng một ngày cậu vượt biển qua Mỹ, Thiệp đến ở nhà tôi một lúc với thằng Tùng, thằng Đàn con chú Mai. Trong lúc cầu bơ cầu bất Thiệp gặp thằng Tuyển, bạn làm báo của Thiệp, lại là bạn thân của tôi thời trung học. Thằng Tuyển nhường cái job của nó ở Connecticut cho Thiệp để đi Cali, vì vợ Tuyển không chịu nổi cái lạnh thấu xương ở miền Bắc Mỹ.

 Tôi còn nhớ câu chuyện khi ở VN, tôi có dắt Thiệp cho bố nuôi tôi coi tử vi cho anh ta, bố tôi nói, anh này phú quý tột bực, nhưng phải cái nạn thượng lộ mai thi (số chết đường, chết xa), mà quả thật, Thiệp kể tôi nghe, khi vượt biển, anh đã cho vợ chồng ông bà Bùi Điển đi nhờ, bạn bè nên không lấy tiền bạc chi cả, bà Bùi đã có một thời đi bay Air-VN với Trâm, còn cậu Điển sau này ôm tờ Thủ Đô Thời Báo ở Falls Church Virginia cho tới già. Trong lúc Thiệp đứng ở bờ thuyền trên biển, bỗng bị một cái sóng vô cùng mạnh đánh vô, làm cu cậu văng xuống biển, may nhờ phúc đức, Thiệp vớ được cái lốp cao su ở thành tàu, ôm mà chịu trận cho con thuyền kéo đi, đến một lúc, hai tay Thiệp rã rời, không còn có thể ôm theo con thuyền được nữa, thì bà Bùi, không hiểu sao trong khoang thuyền bước ra, thấy cậu Thiệp lóp ngóp dưới biển, bèn tri hô rầm rĩ, cả thuyền nhao nhao chạy ra cứu Thiệp. Thoát chết, Thiệp nói, sóng mạnh đến nỗi, Thiệp ở trần, mặc cái quần đùi, mà khi văng xuống biển, sóng lột băng cả cái quần, làm cậu Thiệp lên tàu mình trần như nhộng. Cho hay cái tâm tốt với bạn, ông Trời đã trả ơn, cho bà Bùi thấy mà cứu Thiệp. Trời thương, Lê Thiệp đã thành công vượt bực, với hàng chục tiệm phở ở Mỹ, ở Đại Hàn, shopping, office building đủ cả. Rồi bỗng dưng Lê Thiệp bị ung thư gan đến thời kỳ thứ tư. Lá gan là một bộ phận âm thầm gánh chịu mọi khổ đau cho những cơ phận khác trong cơ thể con người. Một khi nó quá tải, không ôm nổi nữa, thì nó phát ra, và bệnh nhân chỉ có nước chờ chết. Đó là trường hợp của Thiệp. Chị Mai vợ Thiệp, thương chồng, đã tìm mọi cách chữa chạy, bất kể tiền bạc, nhưng vô vọng.  Thiệp đã chọn "Hospice" ở nhà. Tôi đến thăm Thiệp với Thủy, ông bạn nhậu của Thiệp, mà Thủy cũng là em ruột ông Thụ, người bạn lớp nhì tiểu học với tôi. Điều tôi nói ở đây là tôi rất lạ cho phong thái của Thiệp. Tôi thương bạn đến rơi nước mắt, khi biết thằng bạn thân trong đời của mình sắp ra đi.

Thay vì cảm động, nó đã sửng cồ mắng tôi:

- Tôi chết, tôi không lo, tại sao ông lo. Kệ mẹ nó, chúng mình ngồi đây, nói chuyện vui.

 Cả ngày hôm đó, nó không uống rượu được nữa,  pha trà cho tôi và Thủy. Cậu Thủy buồn lắm, dân rượu với Thiệp nay lại phải uống trà. Nó loay hoay rót bình trà vô cái cốc nhỏ xíu, bảo tôi, trà này quý lắm. "Trảm Mã Trà" đấy. Người ta bỏ trà vô bụng con ngựa, xong chặt đầu nó, để dạ dầy con ngựa tiết ra một chất đặc biệt cho trà. Tôi cho là nó nói phét. Ngựa đâu mà lắm thế để chém đầu. Cũng như chuyện cà phê nanh chồn ngon nhất, người ta nói cho con chồn ăn hạt cà phê, không tiêu, nó ị ra, đem hột đó rang lên pha cà phê uống, thực ra chỉ là phiệu, người ta xem con chồn chọn hột nào nó ăn, người ta cho là hột ngon, bắt chước, lấy riêng ra làm cà phê đặt tên cà phê Nanh Chồn. 

Trước khi Thiệp chết, tôi có đến ngồi với bà Toán, chị ruột nó. Chị Toán nói với tôi một câu mà tôi thật não lòng: " Cậu Cường ơi, tôi thương Thiệp lắm, nếu tôi chết được thay cho em thì tôi cũng chết".

Tôi biết nó nằm trên gác, đau đớn lắm, nhưng rồi theo số phận, trời kêu ai nấy dạ. Thằng Thiệp đã ra đi sau đó vài ngày. Tôi và ông Thủy đã đến nhà quàn đưa nó. Khi tôi và ông Thủy thấy, chị Mai vợ Thiệp ôm cái hình của Thiệp bước ra, mắt đỏ hoe, thì tôi biết đời bạn tôi kể như xong, bao nhiêu của cải, vợ con, tiền bạc, thương yêu để lại cho đời, ngọn lửa sáu ngàn độ trong lò thiêu đã mang Lê Thiệp với cái quan tài thành tro bụi. Thật buồn cho kiếp người! Cát bụi lại trở thành cát bụi. (Poussière revient à la poussière) Đúng là Vô Thường theo đạo Phật nhiệm mầu..

Ông Thủy, bạn nhậu với Lê Thiệp, cũng ra đi sau đó vài tháng. Ông Thiệp ung thư gan, ông Thủy ung thư cổ họng. Cũng như Lê Thiệp, ông Thủy chọn Hospice tại nhà, chị Liên vợ Thủy đã dọn cho ông một căn phòng nhỏ, nằm đó, yên ắng ôn lại sự đời mà đợi ngày đi.

Tôi là bạn học với ông Thụ, anh ruột ông Thủy từ thời lớp nhì. Tôi hợp với ông Thủy nhiều hơn, tuy không biết nhậu, nhưng mỗi khi sáp lại với Thụ, với Phạm Bá Vinh (anh vợ ông Thủy) thì tôi cũng túy lúy. Tôi biết ông Thủy hơi bê tha, nhưng con người có nghĩa lý, nên tôi cho đó là chuyện nhỏ, tôi vẫn thân với ông. Tính Thủy thẳng thắn, hay mất lòng người. Có một lần, chúng tôi ngồi uống rượu chung, bạn Thụ tôi hay nói chuyện cổ tích, Thụ thường kể, khi anh làm tổng đoàn trưởng thanh niên trừ gian, anh rất ngon lành dưới chính phủ Nguyễn Cao Kỳ. Anh được phái đi Mỹ, gặp tổng trưởng quốc phòng McNamara, đi giải độc sinh viên Mỹ về chiến tranh Việt Nam. Đó là chuyện thật, nhưng cậu Thủy khó chịu vì ông anh mình, bèn phang một câu, anh nói anh đi Mỹ giải độc sinh viên ở các trường Đại Học về chiến tranh Việt Nam. Bây giờ anh nói tiếng Anh, tôi nghe chưa hiểu hết, làm sao ngày đó anh nói tiếng Anh, sinh viên Mỹ hiểu được!. Ông Thụ nóng mặt vì ông em, bèn hết cả giữ lễ, chửi cho ông Thủy một phát và kết luận, ông im cha cái mồm ông lại. Rất may, không mất hòa khí, sau đó anh em lại dô dô vui vẻ. Ông Thủy có cái tài, là ông uống rượu bị cảnh sát bắt bao lần, mà không bao giờ bỏ tù ông được cả. Cứ mỗi lần thổi bong bóng là cậu Thủy tìm cách giữ lại nồng độ rượu trong cuống họng. và hơi thở bình thường chạy ra cái bong bóng, cảnh sát phải tha. Nhưng rồi, Trời bất dung đãng, cảnh sát đã chế ra một cái "device" mới, khi người phải thổi bong bóng, mà không thổi đủ áp suất cho cái "device activated" thì coi như chưa thổi, phải thổi lại. Lúc đó tài ông Thủy hết dùng được, ông phải vận hơi thổi, hơi rượu hàng chục chai bia trong bụng ông đã làm cho ông bị bắt vô tù. Tôi đã ứng tiền để chuộc ông ra, sau đó, ông nghĩ cách khác là có thể qua mặt cảnh sát, nhưng không hiệu quả, ông tái phạm lần thứ hai, cảnh sát cho ông ra tòa, thương ông, tôi đã nói Trâm ứng tiền cho ông thuê luật sư, chúng tôi đều nghĩ, giúp ông thôi, số tiền này sẽ không bao giờ được bồi hoàn và chúng tôi cũng không hề bao giờ nhắc nhở số tiền này trong suốt thời gian ông Thủy ốm đau. Có một lần lâu lắm, trước tất cả những chuyện này. Ông Thủy nói một câu trước mặt Trâm làm tôi cảm động. Thủy nói:" bạn bè ông Thụ tôi đều gọi bằng thằng, trừ ông, bao giờ tôi cũng gọi ông bằng ông".  Mà thật vậy, bao giờ ông Thủy cũng gọi tôi bằng ông Cường và vợ tôi là bà Trâm.

 Một điều bất ngờ nữa là sau khi ông Thủy chết, mấy năm sau, chị Liên vợ ông Thủy đã trả đủ số tiền bảy ngàn mà Trâm đã ứng cho ông. Tôi lạ quá, điều chúng tôi không bao giờ nhắc, sao chị Liên lại biết, hóa ra trước khi chết, ông Thủy đã tâm sự với chị Nhâm là chị ruột, ông thiếu tôi số tiền, nhờ chị Nhâm nói vợ Thủy, nên mấy năm sau bán nhà chị Liên đã trả.

Buổi trưa hôm đó, hai vợ chồng tôi đang học truyền hình với Võ Thành Nhân, bỗng ông Thụ kêu tôi, phải lại ngay, ông Thủy chết rồi. Vợ chồng tôi vứt sách vở, chạy như bay tới nơi, thì ông Thủy vừa mới tắt thở. Không may lúc Thủy chết, Thụ vội vã lo em mà quên cái hàm răng giả ở ngoài, Thụ nhất định bắt tôi, ghì xác ông Thủy, vừa chết mà đã cứng đơ, để Thụ banh miệng ông Thủy ra, nhét cái hàm răng giả vô. Thụ thật mạnh tay kéo hết sức mới kéo được cái hàm ông Thủy mở ra.

 Thiệp và Thủy chết đi để lại trong lòng tôi niềm thương mến. Hai tay này có một cá tính đáng nể, cái chết đến với họ, nhẹ như không, chả buồn phiền, lo sợ hay thắc mắc. Đến và đi giữa cuộc đời không lưu luyến, không tạo âu sầu phiền não cho bạn bè hay người thân. Tuy chết bệnh, nhưng cả hai đã ra đi rất anh hùng. Thương bạn mà lòng tôi vô cùng cảm phục.

Chưa hết, cái năm quái ác này (2013) tôi có đến 3 người bạn đã ra đi, người thứ ba là một ông Mỹ, bạn Trâm, lúc đầu ông Smith khai thuế cho Trâm, sau ông thành người bạn thân thiết, vợ ông người Ukraine, đàng hoàng tư cách. Hàng năm, sau mùa thuế, Trâm thường đãi ông bà này ăn uống, và thưởng tiền cho ông. Richard Smith bảo vệ Trâm hết mình, bất chấp sở thuế, chuyện lớn, chuyện nhỏ, "audits" hay "questions" Richard  đến tận nơi, ăn thua đủ với nhân viên thuế vụ. Từ ngày có ông Smith, Trâm ăn no, ngủ yên, kiếm tiền mà không hề sợ sở thuế dòm ngó. Nhưng rồi cũng như ông Phật đã nói, mỗi người chỉ đi được với nhau có một đoạn đường, bất kể ai là ai. Có hợp, phải có tan, đúng sau 30 năm khai thuế, ông Smith gặp chúng tôi, đáng lẽ tiến hành công việc như thường lệ, ông lại nói là sẽ khai thuế năm chót, vì sức khỏe ông xuống quá. Từ một người vạm vỡ, cao lớn, ông tụt 90 pounds, gần một nửa trọng lượng con người. Dù hết sức rồi, với lời hứa, bà vợ Ukraine cũng chở ông từ Gettysburg xuống khai thuế cho Trâm. Chúng tôi đã đãi hai vợ chồng người bạn bữa cơm lần chót để ông nhập viện.

Đến khi biết ông vô Hospice, chúng tôi lặn lội lên thăm. Cái cảnh Hospice, ôi hãi hùng, phòng đợi của tử thần, trông yên hàn tĩnh mịch nhưng ngầm chữa nỗi kinh hoàng. Mỹ cũng như Việt đều chung số phận, mỗi người nằm đó  ôn lại những phút chót của đời người bằng những lối suy nghĩ khác nhau, không biết do tinh thần, trực giác hay vô thức mà phản ứng mỗi người mỗi khác. Richard Smith, không bao giờ nghĩ mình sắp chết, ông nằm trên giường bệnh, thân hình còn bằng đúng một nửa, ông ta chỉ còn  là bộ xương nhúc nhích, hai con mắt chìm sâu vào trong hốc mắt. Chúng tôi tuy thương ông, nhưng nhìn ông không khác gì một con ma còn sống.

 Richard vẫn tỉnh táo nói với Trâm, hôm nay thứ sáu, tôi nghỉ cho khỏe, thứ hai vợ tôi sẽ chở tôi xuống Virginia, tôi sẽ làm nốt cái State tax cho bà. Ông nằm đó, không chấp nhận cái chết, hay ông dối nó cho là ông sẽ không chết, vì ông còn ham sống quá chăng?. Cho đến lúc chúng tôi bắt tay ông ra về, ông vẫn còn thì thào nói với Trâm, "See you Monday for your State tax". Ba ngày sau đó, ông đã không xuống Virginia, mà chúng tôi phải trở ngược lên Gettysburg tiễn ông trong một nhà thờ Orthodox, vì ông là cựu chiến binh Hoa Kỳ, người ta đã bắn bảy phát súng tiễn ông trước khi hạ huyệt.

 Cho dù Hospice tại Hospice (riêng rẽ), Hospice tại gia, hay Hospice tại nhà thương, tôi đều thấy các bạn tôi ra đi mau mắn, trường hợp bạn Sỹ, Hospice tại Maryland, thì bạn lại ra đi lâu lắm. Sỹ cứ nằm đó mà không chịu chết. Nguyễn Văn Long bảo tôi, mình phải đi thăm Sỹ, Ông bà Long Lan, vợ chồng tôi đã đến Hospice vào buổi chiều nhá nhem thăm Sỹ. Bà Lan cẩn thận mua bó hoa, vì cho rằng những người nằm trong Hospice thì ăn uống được gì nữa đâu. Bốn người chúng tôi ngồi nói chuyện với Sỹ lâu lắm. 

Tôi thấy Sỹ không có triệu chứng gì là sắp ngủm cả, tôi bèn khều Long ra ngoài nói nhỏ. Sỹ có gì đâu mà họ lôi anh ta vô đây nằm lâu quá.

 Vô lý, họ phải cho anh ta trở lại nhà thương để chữa trị. Long nói không hiểu sao, chứ bà vợ Sỹ nói là hết thuốc chữa rồi, Ung thư nó ăn hết tim gan, phổi thận, còn gì nữa đâu để mà sống. Tôi không trả lời Long, nhưng nghĩ Long đã bảo vợ Sỹ nói thì phải trúng. Sỹ là bạn với tôi và Long cùng thời Sư Đoàn 5. Long ở Tiếp Vận, Sỹ ở Tổng Quản Trị, còn tôi ở quan sát viên. Chúng tôi có duyên với nhau, suốt bao năm chinh chiến, đi đâu cũng gặp. Anh chàng Sỹ này tính vui nhộn, sống rộng rãi theo kiểu Nam Kỳ, xả láng sáng về sớm. Trước khi động viên đi lính, Sỹ làm quan thuế, rất cổ tài.

 Thường rộng rãi trong lúc ăn nhậu, tôi có một kỷ niệm bắt tức cười với anh, mà không dám cười. Số là hôm đó chúng tôi họp tại bộ tư lệnh sư đoàn có tướng Thuần, tư lệnh chủ tọa. Sỹ và tôi là loại cóc cắn, ngồi tuốt phía sau, Sỹ lấy thuốc lá ra hút, thời đó, sĩ quan anh nào có cái quẹt lửa gas là sang lắm. Rút điếu thuốc, ngậm lên môi, bật cái quẹt gas lên, ngọn lửa xanh rờn, mồi thuốc thật ngon, không có mùi xăng như quẹt zippo, hay mùi diêm sinh ngai ngái như que diêm. Bỗng tôi thấy Sỹ bật cái quẹt gas lên, rồi ngã ngửa ra đằng sau, ôm lấy mũi, hai hàng nước mắt chảy ròng ròng. Lạ quá, ông tướng ngồi đó tôi đâu dám hỏi. đến khi tan buổi họp, tôi thấy mũi Sỹ đỏ lòm, tôi hỏi Sỹ, anh mới nói, không biết đứa nào rắn mắt, lấy cái quẹt gas của Sỹ, vặn cao hết mức, khi bật lên, lửa gas có thể cao cả tấc. Ngọn lửa đã không mồi điếu thuốc trên môi, mà đâm thọc vào mũi, đau quá, Sỹ bụm mặt, miệng muốn chửi thề, khốn nỗi ông tướng ngồi trên. Sỹ đau quá không văng được câu chửi, phải bịt miệng cho nước mắt chảy ra. Sỹ kể cho tôi, lúc đó anh mới văng tục một tràng ra cho hả nỗi đau mà trước đó không chửi được.  Làm tôi vừa tội nghiệp cho bạn vừa tức cười cho hành động của Sỹ, ngồi bên cạnh tôi đã ngửi mùi khói khét lẹt của lông mũi Sỹ.

 Rồi đất nước hết binh đao, Sỹ ở tù mệt nghỉ, khi đến Mỹ, sống đời sung sướng. Tôi hỏi Sỹ, đi sau đến muộn làm sao sống đời sung sướng? Sỹ nói, vì đi sau, đâu có học hành chi mô, Tôi làm Janitor cho tòa báo Washington Post. Tôi kể chuyện diễu hay quá, mấy anh em ở đó thương, kêu tôi không phải làm gì cả, cứ kể chuyện vui cho họ nghe, đỡ buồn ngủ, là họ sẽ làm hết công chuyện cho Sỹ. Từ đó, hằng đêm Sỹ vác chiếu đi làm, kể chuyện riễu cho anh em và supervisor nghe, xong là tìm chỗ ngủ, đợi đến giờ về là anh em đánh thức Sỹ dậy.

 Bây giờ Sỹ nằm đây, khuôn mặt vui tươi nói chuyện, chúng tôi đã  yên lặng lắng tai nghe,

Sỹ nói:  * Tôi cảm ơn vợ chồng Cường với Long đã đến thăm trong đêm tối, dù chỉ ngắn ngủi thôi, nhưng vô vàn hạnh phúc. Đời tôi đang nằm đây, nếu có ai nói nhất nhật tại tù bằng ba thu tại ngoại, Thực không thấm vào đâu. Tôi phải nói một đêm nằm trong Hospice bằng ba năm nằm trong tù, nó kinh hoàng lắm bạn ơi. Tám giờ tối, khi những "services" trong nhà thương đã hết, người gác đóng cánh cửa lại, cho dù đèn vẫn bật sáng, nhưng cái im lặng làm cho tôi vô cùng sợ hãi. Nằm nghĩ viển vông, biết rằng cuộc đời đến đây là hết, nhưng nó hết như thế nào. Mình sẽ chết ra sao, sáng mai mình có dạy không? Còn hy vọng nhìn vợ con nói điều trăn trối, hay âm thầm nhắm mắt ra đi, mỗi tiếng động, mỗi tiếng kêu than, cho đến mỗi tiếng thở dài của những người bệnh nhân tôi đều nghe thật rõ, tôi cứ nằm đó, mắt không nhắm, không mở, không thức, không ngủ. Tôi muốn ngủ, nhưng không sao ngủ được, nghĩ ngợi mung lung, muôn ngàn muôn vạn ý nghĩ nhào vô trong đầu làm mình muốn điên luôn.

 Tôi ngắt lời Sỹ, sao bạn không bật TV lên coi cho nó thật mỏi mắt thì nó sẽ ngủ. Sỹ nói:

- Đã làm hết cả rồi, không ăn thua gì cả. Cái điều mình không biết ngày mai ra sao, thì mình còn hy vọng, đằng này, mình biết ngày mai mình chết, thì còn gì để nghĩ, còn gì để hy vọng. bấu víu vào ai, tin tưởng vào cái gì?. Cứ thế và tôi phải thức, phải sống suốt đêm. Trời ơi, đêm dài lắm, Tôi mong có tiếng động, tôi mong cho trời sáng, để tôi thấy người ta qua lại lên xuống để mình biết mình đã qua đi được một đêm hãi hùng...

 Nghe Sỹ nói, chúng tôi thương bạn quá, không nỡ về, kéo hai bà vợ ngồi lại cho đến gần nửa đêm mới từ giã. Chia tay nhau, mỗi người một ngả, Long đi Maryland, tôi lui lại Virginia. Có lẽ đời Sỹ sống quá nhởn nhơ, hồn nhiên vui vẻ, ông Trời ghét, bắt Sỹ phải sống lâu dài trong Hospice, đến cả tháng Trời, để nghiền ngẫm khổ đau, để biết đời là bể khổ. Tôi và Long trở lại hơn 1 tháng sau, khi Sỹ đang hấp hối, lúc này bịnh bắt đầu lây, chúng tôi để hai người vợ ngoài hành lang, Long và tôi, trang bị mặt na, mặc áo chống vi trùng bước vô thăm Sỹ, anh mệt lắm, chắc cũng không biết chúng tôi đến, anh chỉ cố sức kéo buồng phổi, lấy hơi vô để kéo dài sự sống, bà vợ Sỹ thì đứng cạnh, thương chồng, nước mắt lưng tròng, giọt ngắn, giọt dài rơi lã chã, gọi chồng, anh ơi! anh ơi, anh Cường và anh Long lại thăm nè, ráng mở mắt ra anh Sỹ ơi, tiếng gọi rơi vào thinh không. Trong phòng chỉ còn tiếng khò khè kéo hơi từ hai buồng phổi của Sỹ. Chúng tôi đứng lâu lắm, dù không nói chuyện với Sỹ được tiếng nào, nhưng để ai ủi cho vợi nỗi đau của vợ Sỹ.

Sinh ký tử quy (Sống gửi thác về) là định luật muôn đời. Nếu đời là bể khổ?. Sao ta cứ tiếp tục sinh con đẻ cái, gieo hạt, gieo mầm cho nỗi thống khổ kéo dài bất tận cho loài người ? Mà nếu đời là bể vui, thì cuộc đời chàng Sỹ, sống không biết khổ là gì, cuối đời, ông trời bắt sống trong phòng đợi, mà chầm chậm cho thần chết rước đi. Tôi nhớ mãi câu nói của Sỹ:" Khổ lắm Cường ơi!  Một ngày trong tù bằng 3 năm sống ngoài đời và một ngày trong Hospice, bằng 3 năm sống trong tù".

 Đời tôi sẽ ra sao? Tôi sẽ chết, không nhắm được mắt vì đau đớn bịnh tật, hay êm thắm ra đi, hay âm thầm lo hãi ngày đêm nằm trong Hospice, như Sỹ, như Smith, như Thủy, như Thiệp. Chịu thua. Tôi thấy bế tắc, nhưng bế tắc mà vẫn biết mình cũng sẽ phải đến điểm khởi hành. Cũng vậy thôi, nào ai thoát khỏi. Có một điều vắn gọn là cảm ơn Trời đã cho tôi làm người, cảm ơn đời đã cho tôi sống tới ngày hôm nay, cho dù tôi chả đẻ bọc điều, lớn lên không cha không mẹ,

Tôi thèm khát tình thương tình người. Tôi phải trả giá biết bao nhiêu, không phải để thành công, thành danh, mà cái giá quá đắt khổ đau, nhục nhằn tôi trả, chỉ để  đổi lấy được sống bình thường như những bạn bè tôi. Tôi cảm ơn Trâm, vợ tôi đã lấy tôi qua bao trở ngại, thương tôi, sống bền vững bên tôi, cho tôi bốn đứa con, một mái gia đình. Cho dù hôm nay, gia đình chúng tôi sẩy đàn tan nghé, mẹ già chúng tôi ra đi lúc 104 tuổi, con cái, đứa theo chồng, đứa theo vợ. Chúng nó xây đời tự do riêng tư cho nhau. Một mẹ già, hai vợ chồng, 8 đứa con cả dâu lẫn rể, 7 đứa cháu, bỗng dưng bà cụ ra đi là tan hết, mỗi tiểu gia đình mỗi ngả, chung quy còn lại cuki có hai vợ chồng. Trâm thường hoài niệm, nuối tiếc những thời đã qua. Nhưng tôi đã hiểu biết phần nào qua cuộc đời những người bạn tôi. Tôi khuyên Trâm, hãy theo ông sư Trần Đức Giang, người bạn cũ năm xưa, nay là cao tăng Nhật Bản, từ mấy chục năm qua, Giang đã qua đây, chỉ cho chúng tôi rằng, "Hoan Hỉ Phụng Hành" hãy vui vẻ giúp đời và " Trung Thứ Truyền Chi"  tha thứ mà vui sống, đừng trách cứ con cái hay bất cứ ai.

 Kết luận cho bài viết này, tôi xin chia sẻ với các bạn hai câu mà tôi mới học được, nó vô cùng chí lý: "Khi biết nhân quả, không trách Trời, Khi biết mình, không trách người".

 Quốc Thái - Đinh Hùng Cường.