Việc chiếm đóng Crimea của Nga ngày càng khó ổn định Liên Thành

 Liên Thành 

Sự kết hợp giữa sự khéo léo của Ukraina và tên lửa tầm xa do phương Tây cung cấp đang khiến việc Nga chiếm đóng Crimea ngày càng khó đứng vững. Đó là nhận định của chuyên gia Olivia Yanchik, trợ lý chương trình tại Trung tâm Á-Âu của Hội đồng Đại Tây Dương.

Theo bà, việc vị thế của Nga tiếp tục suy yếu trên bán đảo Crimea là một đòn giáng mạnh vào uy tín của Điện Kremlin và điều này cũng có thể có những tác động thực tế nghiêm trọng đối với tương lai của cuộc chiến.

Trong những tuần gần đây, nguồn cung cấp tên lửa của Mỹ được chờ đợi từ lâu đã cho phép Ukraina đẩy mạnh chiến dịch không kích nhằm vào các cơ sở phòng không của Nga và các mục tiêu quân sự khác trên khắp bán đảo bị chiếm đóng. Điều này diễn ra sau một loạt cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và tên lửa trước đó vào Hạm đội Biển Đen của Nga, buộc phần lớn tàu chiến của Nga phải rút lui khỏi Crimea đến vùng Novorossiysk tương đối an toàn ở Nga (và vùng Caribe).

Các báo cáo về các cuộc không kích mới của Ukraina nhằm vào các cơ sở quân sự của Nga ở Crimea hiện xuất hiện gần như hàng ngày. Ví dụ, vào ngày 10/6, Ukraina tuyên bố đã tấn công 3 hệ thống phòng không tiên tiến của Nga. Các mục tiêu có giá trị cao khác bao gồm các sân bay, radar, sở chỉ huy và trung tâm liên lạc của Nga. Phần lớn các cuộc tấn công gần đây có thể xảy ra nhờ việc Mỹ chuyển giao tên lửa đạn đạo cấp chiến thuật ATACMS, như một phần của dự luật viện trợ quân sự cuối cùng đã được Quốc hội thông qua vào tháng 4 sau nhiều tháng trì hoãn.

Ngoài việc làm suy yếu dần khả năng phòng thủ của Nga, Ukraina còn tỏ ra có ý định cô lập Crimea bằng cách nhắm mục tiêu vào các kết nối hậu cần của Điện Kremlin tới bán đảo bị chiếm đóng. Theo Bộ Quốc phòng Anh, các cuộc không kích của Ukraina vào cuối tháng 5 đã làm hư hại hai chiếc phà đường sắt ở phía Crimea của eo biển Kerch, khiến chúng tạm thời ngừng hoạt động. Đây là một đòn giáng mạnh khi Matxcova ngày càng phụ thuộc vào các phà này để tiếp tế cho quân đội của mình ở Crimea sau một loạt cuộc tấn công của Ukraina vào cầu Crimean nối bán đảo với Nga.

Cuộc tấn công vào phà gần đây của Ukraina được cho là đã buộc Nga phải nối lại việc vận chuyển vật tư quân sự và nhiên liệu qua Cầu Crimea dễ bị tổn thương. Matxcova đã tìm cách bảo vệ cây cầu khỏi nguy cơ bị tấn công bằng cách triển khai một loạt xà lan bên cạnh hệ thống phòng thủ rộng khắp hiện có. Tuy nhiên, việc Ukraina dễ dàng tấn công các hệ thống phòng không và các trung tâm hậu cần của Nga trên khắp Crimea đã khiến một số người cho rằng việc phá hủy Cầu Crimea giờ đây có thể chỉ còn là vấn đề thời gian.

Điện Kremlin dường như nhận thức rõ về lỗ hổng này. Trong năm qua, các kỹ sư Nga đã xây dựng một loạt tuyến đường sắt chạy từ Nga qua các khu vực bị chiếm đóng trên lục địa Ukraina dọc theo bờ biển Azov tới Crimea. Điều này sẽ giúp Matxcova duy trì kết nối với bán đảo và cung cấp cho lực lượng Nga ở miền nam Ukraina, nhưng các tuyến đường sắt mới cũng sẽ trở thành mục tiêu chính cho tên lửa và du kích Ukraina.

Hiện rõ ràng là khả năng không kích ngày càng tăng của Ukraina đang đặt lực lượng chiếm đóng của Nga ở Crimea vào tình thế bấp bênh. Bằng cách sử dụng tên lửa hành trình do phương Tây cung cấp và thiết bị không người lái hải quân sản xuất trong nước, Ukraina đã thành công trong việc buộc hầu hết Hạm đội Biển Đen của Nga phải rút khỏi cảng Sevastopol ở Crimea. Điều này cũng hạn chế khả năng hoạt động của tàu chiến Nga ở phía Tây Biển Đen.

Giai đoạn tiếp theo của nỗ lực này hiện đang được tiến hành, với việc Ukraina làm suy yếu hệ thống phòng không của Nga một cách có phương pháp và khiến toàn bộ bán đảo có nguy cơ bị tấn công thêm. Ukraina dự kiến sẽ nhận được những chiếc máy bay chiến đấu F-16 đầu tiên trong những tháng tới, tạo tiền đề cho một chiến dịch không kích rộng lớn hơn nhằm vào cơ sở hạ tầng quân sự còn tồn tại rộng khắp của Nga trên khắp Crimea. Với việc lực lượng phòng không bị suy giảm và các tuyến tiếp tế bị đe dọa, quân đội Nga ở Crimea có thể sớm phải đối mặt với nhận thức rằng vị thế của họ không còn bền vững nữa.

Sự suy giảm sức mạnh của Nga ở Crimea có thể làm ông Putin mất uy tín. Việc chiếm giữ bán đảo năm 2014 đánh dấu sự khởi đầu của cuộc xâm lược Ukraina của Nga và vẫn được nhiều người coi là thành tựu vĩ đại nhất trong sự nghiệp của ông Putin. Với suy nghĩ này, ông có thể sẽ chống lại những lời kêu gọi giảm sự hiện diện quân sự của Nga ở Crimea trừ khi thực sự cần thiết. Tuy nhiên, rõ ràng Crimea không còn là "hàng không mẫu hạm không thể chìm" như trước nữa. Thay vào đó, nó đang trở thành mắt xích yếu trong cuộc xâm lược của Nga mà Ukraina sẽ tiếp tục khai thác.