Thay bộ trưởng Quốc Phòng, Putin chuẩn bị cho một cuộc chiến lâu dài ?

 Cuộc cải tổ nội các bất ngờ, thay thế bộ trưởng Quốc Phòng Sergei Shoigu bởi một nhà kinh tế, phải chăng cho thấy là tổng thống Vladimir Putin chuẩn bị cho một cuộc chiến lâu dài ở Ukraina ?

Thanh Phương
Đúng vào lúc quân đội Nga vừa phát động một đợt tấn công mới vào Kharkiv, cuộc cải tổ nội các "theo sự dàn dựng" của Putin hôm qua là một điều hiếm thấy, cho nên đã thu hút sự chú ý của giới quan sát và báo chí quốc tế.

Nhậm chức từ năm 2012, ông Shoigu phải nhường ghế bộ trưởng Quốc Phòng cho nhà kinh tế Andreï Belousov, để chuyển qua làm thư ký Hội đồng An ninh Nga. Ông Shoigu được biết là người rất thân thiết với chủ nhân điện Kremlin. Cùng với ngoại trưởng Sergei Lavrov, ông được xem là biểu tượng cho sự ổn định của chế độ Putin. Vậy tại sao tổng thống Nga lại thay thế vị bộ trưởng Quốc Phòng vào lúc này ?

Thoạt nhìn thì với việc trở thành thư ký Hội đồng An ninh Nga, có vẻ như ông Shoigu được thăng chức. Nhưng trên thực tế, đó là một sự giáng chức, theo nhận định của kênh truyền hình Anh Sky News, "vì rõ ràng Putin không hài lòng với hướng đi của cuộc chiến Ukraina".

Ông Shoigu đã mất dần uy tín kể từ đầu cuộc chiến tranh xâm lược Ukraina và ông đã để chiến sự kéo dài hơn dự kiến. Vị bộ trưởng Quốc Phòng kỳ cựu này cũng đã thường xuyên là đối tượng đả kích của Yevgeny Prigozhin, lãnh đạo tập đoàn lính đánh thuê Wagner, người đã cầm đầu cuộc nổi loạn bất thành vào tháng 6 năm ngoái, trước khi thiệt mạng trong một tai nạn máy bay bí ẩn.

Nhật báo Anh The Guardian ghi nhận là những tiết lộ về vụ bê bối tham nhũng liên quan đến một trong những cấp phó của ông đã khiến vị thế của ông Shoigu thêm suy yếu. Nhưng thay vì gạt bỏ hoàn toàn, tổng thống Putin đã chuyển ông Shoigu sang làm thư ký Hội đồng An ninh Nga để giữ thể diện cho đồng minh lâu năm của mình và nhất là đảm bảo sự hiện diện của một nhân vật đáng tin cậy trong một cơ quan trọng yếu.

Thay thế ông Shoigu, lãnh đạo bộ Quốc phòng là Andreï Belousov, một nhà kinh tế học và cũng là một nhân vật trung thành với tổng thống Putin. Việc bổ nhiệm ông Belousov cũng nói lên rất nhiều điều về chiến lược của Vladimir Putin đối với Ukraina, cũng như phản ánh sức nặng của cuộc chiến này đối với tài chính của nước Nga.

"Ngân sách của Bộ Quốc phòng và khối an ninh cho đến gần đây là khoảng 3% GDP, sau đó tăng lên 3,4%, gần đây là 6,7% và đang dần dần tăng lên đến mức của thập niên 1980, khi tỷ lệ chi tiêu cho ngân sách quân sự trong nền kinh tế là 7,4%", theo lời phát ngôn viên của điện Kremlin với trang mạng Gazeta.ru của Nga.

Trên trang mạng Kommersant của Nga, nhà phân tích Yevgeny Minchenko giải thích : "Cần phải đưa tình hình tài chính của bộ vào trật tự. Kể từ bây giờ, chiến lược quân sự của chính quyền Nga là giảm thiểu tổn thất. Và để làm được điều này, cần phải chú ý tối đa đến khâu hậu cần."

Nhật báo Mỹ Washington Post nhấn mạnh đến quyết tâm của điện Kremlin "giảm tình trạng tham nhũng phổ biến" trong bộ Quốc Phòng, nhằm bảo đảm rằng các nguồn lực quân sự quan trọng sẽ được đưa ra mặt trận.

Tân bộ trưởng Quốc Phòng Belousov được xem là một nhân vật rất phù hợp với ý kiến cho rằng điện Kremlin đang chuẩn bị cho một cuộc chiến lâu dài ở Ukraina, như phân tích của chuyên gia quan hệ quốc tế Jimmy Rushton tại Kiev : Putin tin rằng "để chiến thắng ở Ukraina, phải sản xuất nhiều hơn và lâu hơn Ukraina và các đồng minh phương Tây của Ukraina".

Cho nên, đối với nhật báo Đức Frankfurter Allgemeine Zeitung, qua việc tổng thống Nga thay thế bộ trưởng Quốc Phòng, phương Tây càng có lý do để tiếp tục trợ giúp Ukraina, cho dù nhiều nhà quan sát xem Nga đang có lợi thế về mặt quân sự đối với Ukraina và lợi thế về mặt chính trị đối với các đồng minh phương Tây của Kiev, những nước ngày càng gặp khó khăn trong việc thích ứng với một cuộc chiến kéo dài ở Ukraina.