Người thay tướng Zaluzhny làm Tổng tư lệnh Ukraine là ai?

Tân Tổng tư lệnh Ukraine Oleksandr Syrsky được ghi công vì một số thành công quan trọng nhất trong xung đột với Nga, nhưng cũng có liên quan đến sai lầm có lẽ là lớn nhất của nước này ở Bakhmut.

Sinh năm 1965 tại tỉnh Vladimir, nằm về phía đông Moscow, ông Syrsky theo học Trường Chỉ huy Quân sự Cấp cao ở thủ đô Nga - tương đương học viện quân sự danh tiếng West Point của Mỹ, sau đó phục vụ trong quân đoàn pháo binh.

Tới những năm 1980, ông Syrsky chuyển đến sống tại Ukraine.

Sau khi Ukraine độc lập khỏi Liên Xô, ông Syrsky dần thăng tiến và từng chỉ huy quân đội Kiev chống lại lực lượng ly khai thân Nga trong trận đánh quyết định tại Debaltseve thuộc tỉnh Donetsk của Ukraine vào năm 2015.

Thất bại của Ukraine ở Debaltseve đã dẫn đến thỏa thuận ngừng bắn có lợi cho phe ly khai và củng cố sự kiểm soát của Nga đối với vùng Donbas của Ukraine, gồm 2 tỉnh Donetsk và Luhansk.

Dù thua trận, ông Syrsky vẫn được Ukraine trao tặng Huân chương Bohdan Khmelnytsky dành cho quân nhân "có công đặc biệt trong bảo vệ chủ quyền và an ninh nhà nước". Tới năm 2019, ông được giao phụ trách toàn bộ Lục quân Ukraine và giám sát hoạt động của lực lượng này ở vùng Donbas.

Được ghi công

Nhiều nhà phân tích và binh sĩ Ukraine cho rằng tư duy chiến thuật của tướng Syrsky dựa trên kiến thức quân sự được đào tạo ở Liên Xô, từ đó tin rằng quyết định bổ nhiệm ông làm Tổng tư lệnh khó mang lại cách tiếp cận mới mà Tổng thống Volodymyr Zelensky mong đợi khi thay tướng Valery Zaluzhny.

Ông Syrsky được ghi nhận đứng sau một số thành công quân sự lớn nhất của Ukraine kể từ khi Nga phát động "chiến dịch quân sự đặc biệt", chẳng hạn như việc đẩy lùi lực lượng Nga khỏi khu vực xung quanh Kiev vào tháng 3/2022.

Tổng thống Volodymyr Zelensky (phải) bổ nhiệm Đại tướng Oleksandr Syrskyi làm Tổng tư lệnh các lực lượng vũ trang Ukraine (Ảnh: Văn phòng Báo chí Tổng thống Ukraine).

Khi phòng thủ Kiev, ông Syrskyi ra lệnh cho mọi trung tâm huấn luyện quân sự thành lập đơn vị tạm thời cấp tiểu đoàn và chuyển các hệ thống pháo binh thường dùng trong huấn luyện tới thủ đô, ông kể với Washington Post.

"Ông Syrskyi chia thành phố cùng vùng xung quanh thành các khu vực tác chiến, sau đó giao tướng lĩnh tại các trung tâm đào tạo quân sự chỉ huy từng khu. Các sĩ quan trên thực địa có thể đưa ra quyết định cấp chiến thuật ngay lập tức mà không cần phải tham khảo ý kiến trung tâm chỉ huy", Washington Post viết.

Tướng Syrskyi cũng chỉ huy cuộc phản công của Ukraine tại tỉnh Kharkiv vào mùa thu năm 2022, từ đó giải phóng Izium, Balakliia, Kupyansk và các thành phố khác rơi vào tay Nga vào đầu chiến sự.

Ông Syrsky thường xuất hiện bên ông Zelensky trong các chuyến thăm của Tổng thống Ukraine tới các thị trấn mới được giải phóng. Theo Financial Times, đây là dấu hiệu cho thấy mối quan hệ hợp tác chặt chẽ giữa hai người.

Nhưng trong khi phụ trách lực lượng lục quân trong trận đánh kéo dài 10 tháng tại Bakhmut vào năm 2022-2023, tướng Syrsky đã đưa ra những quyết định dẫn đến thương vong nặng nề, thậm chí là thương vong toàn đơn vị, đối với một số lữ đoàn giàu kinh nghiệm nhất của Ukraine, theo Financial Times.Những người lính nói với Financial Times rằng tướng Syrsky lẽ ra nên ra lệnh rút lui chiến thuật khỏi Bakhmut vài tháng trước khi Nga chiếm được thành phố để bảo toàn lực lượng cho cuộc phản công lớn năm 2023.

Quyết định bổ nhiệm gây tranh cãi

Ivan Stupak, nhà quan sát quân sự và cựu nhân viên Cơ quan An ninh Ukraine (SBU), nói với Kyiv Independent rằng theo nguồn tin riêng của ông Stupak, chính tướng Zaluzhny đã đề cử tướng Syrskyi làm người kế nhiệm.

"Một điểm cộng nữa là ông ấy (Syrskyi) không xa rời quân đội... ông ấy hoạt động tích cực và quen biết hầu hết mọi người trong quân đội", ông Stupak nói.

 

Nhưng tin tức về việc bổ nhiệm tướng Syrsky vẫn gây náo động trong hàng ngũ quân đội Ukraine. Nhiều binh sĩ bày tỏ sự thất vọng trong các nhóm trò chuyện riêng và công khai trên mạng xã hội.

"Chúng ta nguy cả rồi", một người lính viết trên mạng xã hội X, đồng thời nói rằng đây là cảm xúc mà những người lính "từng trải qua tất cả các giai đoạn bảo vệ Bakhmut với tướng Syrsky" bày tỏ trong nhóm trò chuyện kín.

Một số quan chức phương Tây liên quan đến công tác chính sách về Ukraine và các nhà phân tích cố vấn cho Washington đã thầm bày tỏ nghi ngại về khả năng ra quyết định của ông Syrsky kể từ đầu chiến sự, đồng thời lo ngại ông khó có thể tách bạch giữa các vấn đề chính trị và quân sự.

Ngay cả khi tính đến kinh nghiệm và kỹ năng của tướng Syrsky, quân đội Ukraine vẫn sẽ có giai đoạn chuyển tiếp đầy thách thức, theo Ihor Romanenko, Trung tướng về hưu kiêm cựu Phó Tổng tư lệnh Ukraine.

"Có nguy cơ là bộ máy lãnh đạo sẽ phần nào bị suy yếu trong một thời gian", ông Ihor nói với một đài phát thanh.

Theo Financial Times, Kyiv Independent