Đau khổ ( bài 4 )

Như đã nói nhiều lần : Đời là bể khổ.

Nên ba bài mà chưa nói hết khổ đau.

Ba bài nữa chắc cũng chưa nói hết.

Bao nhiêu bài cũng chưa nói hết khổ đau.

Bài nầy nói những nguyên nhân  ngoại tại.

Không phải là những nguyên cớ cá nhân.

Nguyên nhân nầy lớn và nhiều vô số kể.

Nhiều nguyên nhân không phải tại bản thân.

Nguyên nhân lớn là nguyên nhân xã hội.

Có rất nhiều xã hội chính là nguyên nhân.

Chế độ độc tài chuyên chế làm nên đau khổ.

Chế độ quân chủ phong kiến là nguyên nhân.

Làm sao không đau khổ dưới chế độ chuyên chế.

Chế độ độc ác, bạo quyền sẽ tạo ra khổ đau.

Chế độ độc tài nào cũng tạo ra đau khổ.

Độc tài quân phiệt, cá nhân đều tạo ra khổ đau.

Độc tài Đảng trị cũng tạo ra những đau khổ.

Biết bao chế độ độc tài đã tạo ra khổ đau.

Độc tài Quốc Xã Đức đã tạo ra nhiều đau khổ.

Độc tài Cộng Sản tạo ra bao thảm cảnh khổ đau.

Cho nên, muốn diệt trừ đau khổ phải coi xã hội.

Phải coi coi xã hội có công bằng, dân chủ, tự do.

Một xã hội không có công bằng, tự do, dân chủ.

Thì làm sao mà con người tránh khỏi khổ đau.

Tự do, dân chủ, công bằng… vẫn còn chưa đủ.

Hết sức công bằng nhưng còn phải ấm no.

Một đất nước nghèo nàn, ngu muội, chậm tiến.

Thì người dân nước đó nhất định phải khổ đau.

Công bằng, Dân chủ, tự do và phải còn tiến bộ.

Tiến bộ, tiến hoá rồi lại còn phải rất văn minh.

Không văn minh, không tiến hoá thì còn đau khổ.

Văn minh và phải đạo đức nữa mới hết khổ đau.

Trung Quốc ngày nay cũng có thể nói là tiến bộ.

Cũng có thể nói là phát triển, là văn minh.

Nhưng tại sao người dân Tàu vẫn phải đau khổ.

Là tại vì họ còn thiếu phần đạo đức, tình người.

Nghiã là văn hoá, xã hội luôn luôn cần văn hoá.

Văn hoá cần để hoá giải những khổ đau.

Như Ấn Độ họ có một nền văn hoá kém.

Thế cho nên người Ấn Độ sống rất là khổ đau.

Nói văn hoá kém là vì họ phân chia giai cấp.

Họ phân chia xã hội thành giai cấp sang hèn.

Chia giai cấp con người là điều rất phi lý.

Con người sinh ra không có thứ bậc sang hèn.

Và tôn giáo cũng dự phần gây đau khổ.

Lẽ ra thì tôn giáo phải là giúp đỡ con người.

Ấn Độ Giáo làm cho con người thêm đau khổ.

Những niềm tin không căn cứ khổ con người.

Những thứ tín ngưỡng xấu như dị đoan, mê tín.

Cũng là những điều làm đau khổ con người.

Nếu đau bịnh phải nên nhờ Khoa Học.

Chỉ tin nghe bùa chú, niệm… hại con người.

Những xung đột chiến tranh làm đau khổ.

Tu, không tu gì đều phải chịu  khổ đau.

Bom đạn nổ thì tu hành gì cũng chết.

Kinh nguyện gì bom đạn cũng khổ đau.

Thế chiến I chỉ mấy chục triệu người chết.

Thế Chiến II chết mấy trăm triệu con người.

Thế Chiến III, một khi nguyên tử chiến.

Thì điạ cầu sẽ chết đến hàng Tỉ con người.

Nói tóm lại, đời bể khổ, cái nầy là có thật.

Nhưng khổ ít nhiều là do lỗi con người.

Nếu thay đổi nguyên nhân thì khổ ít.

Nếu thản nhiên, mê muội, khổ nhiều thôi.

                           THÁITẤNTRUYỀN