Di Chúc Khổng Minh Gia Cát Lượng

Di chúc của Khổng Minh

Khổng Minh nổi tiếng là người tài trí.

Học rộng, tài cao, trí tuệ thâm sâu.

Người đạo đức, tài nhìn xa thấy rộng.

Danh tiếng còn mãi mãi với ngàn sau.

Khổng Minh chết để lại lời di chúc.

Cho cháu con học hỏi để nên người.

Lời tuy dạy việc riêng cho con cháu.

Nhưng lời vàng nên học của mọi người.

Lời thứ nhất làm người cần tu tỉnh.

Tỉnh ở đây là tỉnh thức tu hành.

Không có phải là ngu tâm mê muội.

Mà thức tâm sáng suốt để tu hành.

Tu là phải tri thiên và sáng suốt.

Không để đời bị vấy bẩn bùn nhơ.

Ông từ nhỏ sống cuộc đời thanh bạch.

Dạy cháu con đường tu sạch chất dơ.

Muốn trong sạch thì không ham phú qúi.

Sống yên vui với đời sống thanh bần.

Ham danh vọng thì tâm thân phiền nhiễu.

Không công danh đời sống mới an nhàn.

Không danh vọng nhưng mà ham học hỏi.

Không học hành thì chẳng giá trị gì.

Đời phải học không bao giờ ngưng nghỉ.

Làm con người phải cách vật, trí tri.

Muốn được vậy thì phải cần ý chí.

Phải kiên trì, dục tốc bất thành công.

Học đòi hỏi con người nhiều kiên nhẫn.

Không kiên trì nhất định chẳng thành công.

Kiên trì học nhưng thời gian có hạn.

Việc hôm nay không để đến ngày mai.

Phải ý thức thời gian không trở lại.

Việc hôm nay nhất định phải làm ngay.

Tốc bất đạt cho nên không nóng vội.

Muốn làm chi là phải có chương trình.

Cái nào trước , cái nào sau phải rõ.

Không làm càn, rối loạn, chẳng qui trình.

Nếu thất bại thì cũng không chán nãn.

Ở trên đời không mấy việc thành công.

Chuyện thành bại trên đời là thường sự.

Bại đôi lần, đôi lúc sẽ thành công.

Khi thất bại, quan trọng là suy nghĩ.

Phải tìm ra những lý cớ, nguyên nhân.

Phải hiểu biết thì mới mong chiến thắng.

Phải loại trừ những sai sót, nguồn cơn.

Không học hỏi thì không bao giờ thắng.

Mà thắng rồi cũng học hỏi không ngừng.

Có như vậy mới duy trì chiến thắng.

Không nghĩ suy, dù thắng cũng bằng không.

Là suy nghĩ mới làm nên tiến bộ.

Không nghĩ suy thì chiến bại tất nhiên.

Nên suy nghĩ và không ngừng suy nghĩ.

Muốn hơn người thì suy nghĩ trước tiên.

Phải suy nghĩ để tìm ra nghiã lý.

Bại hay thành đều phải có nguyên nhân.

Chuyện quân sự, chiến tranh, hay chánh trị.

Thắng hay thua đều có lẽ nguyên nhân.

Phải suy nghĩ tìm ra điều hợp lý.

Sách vở nào cũng có những điều sai.

Nên không thể chỉ tin vào sách vở.

Phải tìm ra những điều đúng, điều sai.

Những lời dặn Khổng Minh Gia cát Lượng.

Mấy nghìn năm còn giá trị cho đời.

Nếu ta học có nhiều điều hữu ích.

Nếu ta hành sẽ có lợi cho đời.

THÁI TẤNTRUYỀN